در دریاچه های پشت سد معمولا لایه بندیهای حرارتی و شوری و در شرایطی تغذیه گرایی بوقوع میپیوندد. برداشتهای درست و دقیق از این لایه بندی ها مورد توجه مدیران و مهندسین بهره بردار سدها میباشد که بتوانند با استفاده از مدلهای عددی شناخت  کاملی از وضعیت کیفی آب دریاچه پشت سد بدست آورند.معمولا در اندازه گیری همزمان پارامترهای کیفی آب مشکلات عدیده ای وجود دارد که یکی از این مشکلات تغییرات تراز آب در ماههای خشک و تر سال است که امکان نصب سنسورهای ثابت در لایه های مختلف دریاچه را  میسر نمی کند، چون در ماههای خشک سنسورهایی که در لایه های بالا نصب میگردد خارج از آب قرار میگیرند و از حیز انتفاع خارج میگردند.

اندازه گیری پارامترهای نظیر دما، شوری، اکسیژن محلول، کدورت، میزان کلروفیل آ و سیانوباکتریها، pH، ORP در کنار برداشت میزان مواد مغذی همچون TN و TP از اهمیت بسیاری برخوردار است.

در عین حال به عنوان مثال برای اندازه گیری پارامتر شوری و دم و یا بدست آوردن ترموکلاین در فاصله های یک متری، لازم است برای یک سد با عمق آب دریاچه پشت سد ۶۰ متر، حدود ۶۰ سنسور اندازه گیری شوری با تمامی متعلقات لازم تهیه و نصب گردد. علاوه بر هزینه بالای تهیه و نصب این تعداد سنسور ، نگهداری و بهره برداری از این سیستم امری بسیار دشوار است که  اجرای چنین سیستمی را در بیشتر مواقع غیر ممکن می کند. علاوه بر این انجام عملیات نمونه برداری نیاز به زمان بسیار زیاد و دارای مشقات فراوان میباشد.

روش دوم استفاده از سنسورهای با زمان پاسخگویی کم میباشد. در این متد با استفاده از تجهیزی که بنام CTD مشهور شده است اندازه گیری نیمرخ قائم پارامترهای کیفیت آب نظیر شوری، دما، pH، ORP،کدورت بسادگی تنها با یک دستگاه انجام میگیرد.

دستگاه CTD میتواند بصورت دستی در عمقهای مختلف با سرعت مناسب با استفاده از یک قرقره (دستی یا اتوماتیک) قرار داده شود. همزمان با پایین رفتن CTD در آب دریاچه عمق قرارگیری سیستم نیز توسط سنسور عمق ( فشاری) رکورد میشود.

داده های اندازه گیری شده در داخل حافظه CTD ذخیره میشود. تامین برق توسط باتری داخلی سیستم تامین میشود. علاوه بر این میتوان این سیستم را با کابل قرائت مستقیم استفاده نمود و همزمان با پایین رفتن CTD پارامترهای اندازه گیری شده را در قالب نمودارهای مختلف پایش کرد.

برای اندازه گیری میزان کلروفیلها علاوه بر استفاده از تجهیزات CTD میتوان از تجهیزی بنام آلگاتورچ استفاده نمود. این دستگاه قادر به اندازه گیری میزان کل کلروفیل آ، سیانوباکتری ( آلگا سبز-آبی)،کدورت،دما و عمق میباشد. این دستگاه با استفاده از متد اسپکتروفلومتری قادر به اندازه گیری در محل و همزمان غلظت کلروفیل-آ و سیانوباکتری میباشد که در نوع خود منحصربفرد میباشد.برای اطلاعات بیشتر به برگه مانیتورینگ انلاین کلروفیلها مراجعه فرمایید.

نمونه داده های CTD

همانطور که اشاره شد اندازه گیری میزان TNو TP یا بار مواد مغذی در قالب رفتارنگاری کیفی مخازن سدها از اهمیت بسیاری برخوردار است. یکی از پارامترهایی که افزایش بار آلاینده های مواد مغذی تاثر مسقیم در ان دارد افزایش رشد ریز جلبکها ( کلروفیل) میباشد. این اثرات به نحوی تاثر مستقیم  بر روی فیتوبنتوزها و رسوبات خواهد داشت. بنابراین علاوه بر اندازه گیری مستقیم مواد مغذی نیتراتی و فسفری میتوان با بهره گیری از تجهیزات مانیتورینگ کلروفیلها و فیتوبتوزها ( بنتوتورچ) پایش مستقیم این پارامترها را در دستور کار قرار داد.

برای اطلاعات بیشتر در مورد اندازه گیری مواد مغذی لطفا به برگه راهکارهای  اندازه گیری مواد مغذی مراجعه فرمایید.